[Zapraszamy do zapoznania się z biogramem kolejnej postaci: tekstem i spotem filmowym]

Harcerz, porucznik WP, polityk

(ur. 5 stycznia 1901 w Krakowie – zm. 1 października 1978 w Londynie) 

Uczeń i absolwent Gimnazjum I w Tarnowie. Współtwórca polskiego harcerstwa (współtworzył m.in. drużyny w Tarnowie, Zakopanem, Wiedniu, na Warmii i Mazurach).

Pierwsze lata I wojny światowej spędził z rodziną w Wiedniu. We wrześniu 1918 r. jako komendant „Dzielnicy Tarnowskiej” wraz ze starszymi harcerzami powołał Pogotowie Narodowe. W nocy 30/31 X 1918, współpracując z Polską Organizacją Wojskową i Organizacją WOLNOŚĆ, współdowodził akcją rozbrajania Austriaków w Tarnowie. W listopadzie 1918 na czele oddziału młodych ochotników z Tarnowa wziął udział w walkach o Lwów.

Po ukończeniu gimnazjum (1919) kształcił się na Wydziale Prawa UJ. Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r., walczył w bitwach o Wilno, Grodno i Warszawę. W 1921 r. brał udział w III Powstaniu Śląskim, m.in. w bojach o Górę Św. Anny. Następnie ukończył przerwane studia na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz krakowską Szkołę Nauk Politycznych.

Należał do założycieli Wolnego Harcerstwa (1921). W 1921 r. wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, której wkrótce stał się jednym z liderów. W roku 1928 został posłem. Latem 1930 współtworzył Centrolew. Aresztowany, sądzony i skazany w słynnym procesie brzeskim (1932) a potem więziony w Krakowie, Tarnowie i Wiśniczu.

W latach 1931-1939 był członkiem Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS.

Po wybuchu II wojny światowej wraz z rodziną przedostał się przez Rumunię do Paryża, a następnie Londynu. Na emigracji objął funkcję sekretarza Komitetu Zagranicznego PPS. Od 1940 r. był członkiem Rady Narodowej, a od 1941 wchodził w skład Komitetu Ministrów do Spraw Kraju.

Zdeklarowany antykomunista. Do końca życia jeden z liderów politycznej emigracji polskiej w Londynie i wieloletni przywódca PPS. W roku 1966 z jego inicjatywy odbył się Światowy Zjazd Polski Walczącej. W l. 1952-1978 stały felietonista Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Redaktor „Robotnika”. Autor licznych prac naukowych, publicystycznych i popularyzatorskich, m.in. współautor – wraz z żoną Lidią – „Zarysu dziejów socjalizmu polskiego”.

Biogram opracowała dr Maria Żychowska