Kategoria: Tarnów 1918 – Postaci

Franciszka Czernecka

Franciszka Czernecka

W procesie odzyskiwania niepodległości przez Polskę ważną, choć do dzisiaj niedocenioną, rolę odegrały polskie kobiety i dziewczęta. Jedną z nich była Franciszka Czernecka, założycielka  żeńskiego harcerstwa w Tarnowie, a pamiętnej jesieni roku 1918 członkini cywilnego Komitetu Samoobrony, który przejął władzę z rąk administracji austriackiej w Tarnowie, jako pierwszym mieście odradzającej się Rzeczpospolitej. FRANCISZKA CZERNECKA Nauczycielka, założycielka Harcerstwa żeńskiego w Tarnowie Ur. 25 listopada 1881 r. w Tarnowie, – zm. 1 października 1963 r.w Tarnowie. Córka Franciszka i Elżbiety z Wertzów….

Czytaj więcej Czytaj więcej

Gabriel Dubiel (fragment filmu)

Gabriel Dubiel (fragment filmu)

W  rocznicę powołania Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie prezentujemy fragment jednego z kolejnych filmów nad jakimi pracujemy, poświęconych „Pierwszym Niepodległym”. To początek pierwszej  (jeszcze nieostatecznej) wersji  krótkometrażowego dokumentu poświęconego  Gabrielowi Dubielowi, wybitnemu działaczowi ludowemu, m.in. profesorowi I Gimnazjum w Tarnowie, prezesowi tarnowskiego Związku Strzeleckiego, założycielowi drugiego gniazda „Sokoła” w mieście, który wieczorem 30 X 1918 przybył z Krakowa do Tarnowa, aby … powstrzymać swoich wychowanków przed   przedwczesnym rozpoczęciem akcji wyzwoleńczej. Nie wynikało to oczywiście z jakiegoś kunktatorstwa, czy braku odwagi,…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Stanisław Nożyński

Stanisław Nożyński

Prezentujemy sylwetkę prezesa cywilnego Komitetu Narodowego w Tarnowie, który 31 października 1918 r.  około godziny 8 rano przejął oficjalnie władzę cywilną nad miastem i okolicą. Następnie administracja przekazana została w ręce komisarza wyznaczonego przez Polską Komisję Likwidacyjną. Stanisław Nożyński URZĘDNIK PAŃSTWOWY, BANKOWIEC ur. 25 listopada 1898 r. w Wojniczu – zm. 20 marca 1969 r. Syn Andrzeja, kolejarza urodzonego w 1864 r. w Wojniczu. Nie są znane miejsca jego nauki. Ok. 1915 r. związał się w Tarnowie z rodziną Sanguszków, u…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Karol Kawęcki

Karol Kawęcki

Prezentujemy sylwetkę dowódcy Straży Studenckiej POW w Tarnowie, zrzeszającej jesienią 1918 r. starszą młodzież gimnazjalną i pozagimnazjalną Tarnowa, szkoloną przez i działającą pod egidą Polskiej Organizacji Wojskowej. To on i jego podkomendni około północy z 30 na 31 października, współdziałając z harcerzami z Pogotowia Narodowego, zaczęli rozbrajać na tarnowskim dworcu PKP, a potem na ulicach miasta austriackich żołnierzy.

Jerzy Braun

Jerzy Braun

JERZY BRONISŁAW BRAUN HARCERZ, PISARZ, FILOZOF, POLITYK ur. 1 września 1901 r. w Dąbrowie Tarnowskiej – zm. 17 października 1975 r. w Rzymie. Syn Karola, notariusza, działacza TG „Sokół” oraz Henryki z d. Miller, instruktorki harcerskiej. Wraz z braćmi: Kazimierzem (1899) i Juliuszem (1904) – uczeń II Gimnazjum w Tarnowie, gdzie należał a potem był drużynowym (1917-18) III Drużyny Harcerzy im. M. Wołodyjowskiego a w 1919 komendantem Hufca Harcerzy (po nim- Juliusz). Wydawał miesięcznik „Czuwaj”. Jesienią 1918 brał czynny udział…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Wincenty Witos

Wincenty Witos

  Jeden z Ojców Niepodległości. Przywódca masowego ruchu ludowego w Galicji, który swoim – niekwestionowanym nie tylko wśród ludu –  autorytetem jednoznacznie i konsekwentnie wspierał dążenia niepodległościowe, ale też zjednoczenie  wszystkich  ziem polskich. Lider powstałej 28 października 1918 r. w Krakowie, Polskiej Komisji Likwidacyjnej, pełniącej rolę przedstawicielstwa centralnej władzy niepodległego już państwa polskiego na ziemiach likwidowanego właśnie zaboru austriackiego. PKL powołana została w opozycji do Rady Regencyjnej w Warszawie, opanowanej przez  środowiska konserwatywne i monarchistyczne.  

FRANCISZEK LATINIK – „Generał niepokorny” (film)

FRANCISZEK LATINIK – „Generał niepokorny” (film)

Z okresem wojny polsko-czeskiej 1919 roku o Śląsk Cieszyński a później (przegranymi niestety) dyplomatycznymi zmaganiami o utrzymanie całości etnicznie polskich ziem tego regionu w granicach Rzeczpospolitej, wiąże się osoba generała Franciszka X. Latinika (1864-1949), nie pochodzącego z Nadolzia, ale związanego z nim już od początku I wojny światowej, autora wspomnień „Walka o Śląsk Cieszyński w roku 1919”.  Zapraszamy na kilkunastominutowy film poświęcony tej ciekawej postaci.

Feliks Bocheński – „Śląski Orzeł Temidy” (film)

Feliks Bocheński – „Śląski Orzeł Temidy” (film)

Kolejna filmowa miniatura w cyklu „Pierwsi Niepodlegli” poświęcona została dr Feliksowi Bocheńskiemu – pionierowi śląskiego sądownictwa w niepodległej Rzeczpospolitej, prezesowi sądów w Cieszynie i Sądu Apelacyjnego w Katowicach, Komisarzowi RP przy Komisji Delimitacyjnej dla Śląska Cieszyńskiego, Spisza i Orawy.  Zapraszamy na seans …  

Dorota Kłuszyńska – „Zbawicielka Śląska” (film)

Dorota Kłuszyńska – „Zbawicielka Śląska” (film)

W naszym cyklu zapraszamy  do obejrzenia 15-minutowego filmu, poświęconego Dorocie Kłuszyńskiej (1876- 1952). To jedna z osób najbardziej zasłużonych dla powrotu Nadolzia do Macierzy, postać intrygująca –  członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, wieloletnia, czołowa działaczka Polskiej Partii  Socjalistycznej, w II RP posłanka i senatorka tej partii, publicystka, bojowniczka o prawa kobiet, po drugiej wojnie światowej posłanka PPS i PZPR, prezes Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.

Sto lat temu powołano organizację „Wolność”

Sto lat temu powołano organizację „Wolność”

Dokładnie sto lat temu, 25 kwietnia 1918 roku w mieszkaniu por. Wawrzyńca Typrowicza przy ul. Grabowskiego 5 w Krakowie odbyła się narada z udziałem komendanta głównego Polskiej Organizacji Wojskowej płk Edwarda Rydza ps. Śmigły oraz polskich oficerów c.k. armii – konspiratorów tajnej organizacji niepodległościowej, której podczas tego spotkania nadano kryptonim „Wolność”. Spiskowcy z tej organizacji jesienią tego samego roku walnie przyczynili się do skutecznego przeprowadzenia bezkrwawych, zwycięskich przewrotów w miastach, które były siedzibą wielu ważnych galicyjskich garnizonów (Tarnów, Nowy Sącz, Bochnia…

Czytaj więcej Czytaj więcej

Animated Social Media Icons by Acurax Responsive Web Designing Company
Visit Us On TwitterVisit Us On FacebookVisit Us On Youtube