W naszym cyklu zapraszamy  do obejrzenia 15-minutowego filmu, poświęconego Dorocie Kłuszyńskiej (1876- 1952). To jedna z osób najbardziej zasłużonych dla powrotu Nadolzia do Macierzy, postać intrygująca –  członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, wieloletnia, czołowa działaczka Polskiej Partii  Socjalistycznej, w II RP posłanka i senatorka tej partii, publicystka, bojowniczka o prawa kobiet, po drugiej wojnie światowej posłanka PPS i PZPR, prezes Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.

DOROTA KŁUSZYŃSKA

Działaczka społeczna, Polityk

ur. 1 stycznia 1876 r. w Tarnowie – zm. 22 listopada 1952 r. w Warszawie

Z domu Dora Pilcer, pochodziła z ubogiej rodziny żydowskiej. Absolwentka gimnazjum w Tarnowie, studiowała na wydziale ekonomii Uniwersytetu Wiedeńskiego. Od 1896 żona lekarza i działacza PPSD Galicji i Śląska Cieszyńskiego Henryka Kłuszyńskiego, zamieszkała w Boguminie. Zaangażowała się w walkę o prawa kobiet. Od 1908 redaktor naczelna „Głosu Kobiet”, była inicjatorką pierwszych obchodów Dnia Kobiet (1910). Zasiadała w krajowych władzach PPSD, stanęła na czele Centralnego Wydziału Kobiecego, opracowała założenia programowe, pracowała też w Międzynarodowym Sekretariacie Kobiecym Socjalistek.

W okresie I wojny aktywnie walczyła o powrót Cieszyńskiego do Macierzy, m.in. jako działaczka Naczelnego Komitetu Narodowego. Była jednym z najaktywniejszych członków ponadpartyjnej Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, od jej powstania w październiku 1918 r. do zakończenia działalności w roku 1920.

W styczniu 1919 brała udział w obronie dworca w Boguminie przed atakiem wojsk czeskich. Stanowczo potępiała podział Śląska Cieszyńskiego przez Radę Ambasadorów w Paryżu. Po przyznaniu Bogumina Czechom, w 1921 r. razem z mężem wyprowadzili się do Łodzi, a potem w 1927 do Warszawy.

Czołowa działaczka PPS – członkini Rady Naczelnej (1918-1939), a w l.1928-39 w CKW partii. Weszła w skład Zarządu Głównego (ZG) Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych i Robotniczego TPD, wchodziła w skład egzekutywy II Międzynarodówki, pracowała w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W latach 1925 – 35 była senatorem z listy PPS i Centrolewu.

W czasie II wojny światowej zaangażowana w tajne nauczanie, ukrywała się pod Grójcem. Od 1943 w kierownictwie PPS – WRN, a po wojnie jako członek RN PPS weszła w skład Krajowej Rady Narodowej.

Została wybrana posłem do Sejmu Ustawodawczego. Brała udział w próbie powołania niezależnej od komunistów Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. Od 1948 posłanka z ramienia PPS, a później PZPR, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.

Spoczywa w Alei Zasłużonych na Powązkach.

Biogram na podstawie Elektronicznego Słownika Biograficznego Śląska Cieszyńskiego