W procesie odzyskiwania niepodległości przez Polskę ważną, choć do dzisiaj niedocenioną, rolę odegrały polskie kobiety i dziewczęta. Jedną z nich była Franciszka Czernecka, założycielka  żeńskiego harcerstwa w Tarnowie, a pamiętnej jesieni roku 1918 członkini cywilnego Komitetu Samoobrony, który przejął władzę z rąk administracji austriackiej w Tarnowie, jako pierwszym mieście odradzającej się Rzeczpospolitej.

FRANCISZKA CZERNECKA

Nauczycielka, założycielka Harcerstwa żeńskiego w Tarnowie

Ur. 25 listopada 1881 r. w Tarnowie, – zm. 1 października 1963 r.w Tarnowie.

Córka Franciszka i Elżbiety z Wertzów. Szkołę Wydziałową ukończyła we Lwowie, natomiast świadectwo dojrzałości z odznaczeniem uzyskała w Seminarium Nauczycielskim w Przemyślu w 1905 r. Patent na nauczycielkę szkół ludowych otrzymała w `1907 r. a szkół wydziałowych w 1909 r

Pracę zawodową rozpoczęła w 1905 r. w Klikowej k. Tarnowa, potem w Szkole Powszechnej im.ks.St. Staszica w Tarnowie. W 1911 r. przeniesiona do Szkoły Powszechnej im.M. Konopnickiej w Tarnowie, zainteresowała się powstającym wówczas ruchem harcerskim. Wraz z koleżankami należącymi do „Eleusis” po serii odczytów dla rodziców, zdecydowano w listopadzie 1913 r. o konieczności założenia drużyny żeńskiej w Tarnowie. W tym celu Franciszka została wysłana do Zakopanego w okresie ferii zimowych 1913/14 na 2-tygodniowy kurs, prowadzony przez Olgę i Andrzeja Małkowskich, na których ręce złożyła wówczas Przyrzeczenie Harcerskie.

7 stycznia 1914 r. odbyła się pierwsza zbiórka I Drużyny Skautek im. Emilii Plater a 3 maja w oratorium kościoła XX Filipinów odbyło się już pierwsze Przyrzeczenie harcerek. Po wybuchu wojny, harcerki prowadziły kuchnię legionową, pomagały w szwalni, opiekowały sie rannymi. W czasie inwazji rosyjskiej ( od XI 1914- V 1915) rodzina Czerneckich wyjechała do Czech. Po powrocie Franciszka odbudowała ruch żeński w mieście. Działalność jej była na tyle wybitna, patriotyzm tak dostrzegany, że została zaproszona w 1918 r. do organizowanego Komitetu Samoobrony , który miał nie tylko zapobiegać wywożeniu żywności z miasta do Wiednia, ale też przygotowywać środowisko do przejęcia władzy, po upadku monarchii habsburskiej. Co też stało się rankiem 31 X 1918 r. w Tarnowie, jako pierwszym mieście, które pozbyło się władzy zaborców.

W latach 1917-1923 prowadziła bursę dla dziewcząt, później uczyła w Seminarium Nauczycielskim Prywatnym. Od 1933-1943 r. pełniła obowiązki kierowniczki Szkoły im.M. Konopnickiej. Nieustannie doskonaliła swoje wiadomości kończąc cały szereg różnych kursów. Po odmówieniu podpisania volkslisty ( z uwagi na panieńskie nazwisko matki) została przeniesiona na emeryturę 31 V 1943 r.

Przez cały okres wojny, prowadziła wraz ze swoją siostrą Stanisławą, komplety tajnego nauczania w zakresie szkoły średniej.

W 1945 r. wróciła do szkolnictwa ale po trzech latach, z przyczyn ideologicznych przeniesiona ponownie w stan spoczynku. Całe swoje pracowite życie, była nieustannie oddana sprawom nauczania i wychowania, szczególnie ubogiej młodzieży.

Autorka biogramu: Maria Żychowska